GESCHIEDENIS ST. LAMBERTUSKERK

Het dorp Udenhout kent een lange geschiedenis; de vroegste vermeldingen dateren zelfs uit de 13e eeuw. De parochiehistorie is dan wel niet zo lang, maar zeker erg kleurrijk. Tot de 18e eeuw behoorden de Udenhouters onder de parochie Oisterwijk. Wel kreeg het dorp in 1488 een eigen kapel, want de groeiende bevolking had behoefte aan een eigen huis van gebed. Deze kapel ging na de Reformatie over in handen der Hervormden. Na de Franse tijd bleek het aantal niet-katholieken zo klein, dat de kapel geen functie meer vervulde en werd afgebroken.

Intussen werden de katholieke diensten in een schuurkerk gehouden, maar nog altijd in afhankelijkheid van de pastoor in Oisterwijk. In 1723 kreeg Udenhout zijn eigen parochie en werd er een nieuwe stenen schuurkerk gebouwd. Die bleek al gauw te klein en zo ontstond de wens een nieuwe, grotere kerk te bouwen. In de jaren 1840-1841 werd de huidige kerk gebouwd en op 10 oktober 1841 ingewijd. In 1951 werd de kerk vergroot met twee zijbeuken. Het gebouw staat op de monumentenlijst.

De Lambertuskerk is een zogenaamde Waterstaatskerk, omdat de bouw werd begeleid door ingenieurs van het Ministerie van Waterstaat. Het interieur van de kerk wordt gesierd door enkele fraaie kunstwerken. Het hoofdaltaar dateert van 1848. Achter in de kerk boven het portaal bevindt zich een Loret-orgel, dat in 1868 werd gebouwd en in 1996 geheel is gerestaureerd. Bijzondere vermelding verdienen ook de kerkbanken, die in de jaren 1955-1959 vervaardigd zijn door de Beierse kunstenaar Leo Bäumler. De zijwangen van de banken dragen fraai houtsnijwerk met zeer gevarieerde motieven: de litanie van alle heiligen, parabels uit het Evangelie, bloemen, bomen en verwijzingen naar Udenhoutse personen en activiteiten.

De toren St. Lambertus kent een eigen parochielied “Huis waar mensen samenkomen”, dat in 1991 is geschreven bij de viering van het 150-jarig bestaan van de huidige Lambertuskerk.

MARIAKAPEL AAN DE SCHOORSTRAAT

Het was in de nadagen van de bevrijding van de Duitse bezetting in 1945, dat Jan Meuwese, waarnemend burgemeester van Udenhout, het initiatief nam tot de bouw van het Mariakapel aan de Schoorstraat ter nagedachtenis aan de verliezen van Udenhouters tijdens en kort na de oorlog. Op 26 oktober 1944 immers was Udenhout bevrijd door de 11de Hussars, het verkennersonderdeel van de Britse 7th Armoured Division, die ook wel “Desert Rats” werden genoemd. Die bevrijding verliep niet zonder beschietingen en vernielingen, maar daarna was Udenhout bevrijd van Duitse soldaten. Het daartoe gevormde comité slaagde er in op allerlei manieren geld in te zamelen om de Mariakapel van de grond te krijgen. Architect Jos Bedaux uit Goirle maakt het bestek en de tekeningen en diverse Udenhoutse bouwvakkers hebben aan de realisatie van de kapel gewerkt. Op 4 mei 1946 is de eerste steen gelegd door burgemeester Meuwese. Hij was lid van Brabantia Nostra, dat de bouw van Mariakapelletjes in Brabant flink heeft gestimuleerd. In het daarop volgende jaar was de kapel klaar. In de kapel kwam een Mariabeeld van Luc van Hoek. Tijdens de dodenherdenking in 1948 werd een gedenksteen onthuld, waarop de Udenhouterse oorlogsslachtoffers die omkwamen zijn vermeld. Deze steen is in 1953 vervangen door een gedenksteen die is gemaakt door de beeldhouwer Leo Baümler, de maker ook van de kerkbanken in de Sint Lambertuskerk in Udenhout. In de kapel hangen tevens de plaquettes met de namen van omgekomen soldaten. Bij de bevrijding van Udenhout sneuvelden drie Engelse soldaten, ook hun namen prijken op een gedenkbord. Net zoals de namen van de gedeeltelijk Engelse, gedeeltelijk Canadese vliegtuigbemanning die in de nacht van 16 op 17 juni 1944 om het leven kwam in Biezenmortel. En er hangt een plaquette ter herinnering aan de 491-the Bombardment Group H met daarop de namen van 18 Amerikanen, die het leven verloren bij de crash van een Amerikaanse bommenwerper op 18 september 1944. In het Mariajaar 1954 kwam glazenier Jacques Verheijen (1911-1989) uit het Limburgse Echt muurschilderingen en de gebrandschilderde ramen aanbrengen. Levensbomen met verschillende levensfasen sieren de boog rond het Mariabeeld. De muurschilderingen verbeelden het boerenleven op romantische wijze. De Sint Lambertuskerk van Udenhout staat afgebeeld, de eens zo beroemde steenfabriek, kippen, hondjes, boeren die hun koe melken, moeders met spelende kinderen, en dit alles gevat in slingerende ranken kamperfoelie. De kunstenaar werd destijds aangezocht door voormalig pastoor Prinsen. In latere jaren is de kapel nog verfraaid door de bouw van een put, met een boog voor de putrand die door smid Van der Loo is gemaakt.